Avrupa’daki hükümetler, kendi iç iletişimlerini güvence altına almak için güçlü şifreleme teknolojilerine büyük yatırım yapıyor. Geçtiğimiz hafta Strasbourg’da düzenlenen Matrix Konferansı, bu eğilimi net bir şekilde ortaya koydu. Matrix, geliştiricilerin merkeziyetsiz ve güvenli mesajlaşma uygulamaları oluşturmak için kullandığı açık kaynaklı bir protokol olarak biliniyor. Etkinlikte dikkat çeken nokta, bu sistemi kullananların sıradan vatandaşlardan çok, bizzat hükümet kurumları olmasıydı.
Avrupa’da şifreleme ikilemi: Hükümetler kendini koruyor, vatandaşı izlemek istiyor
Bu kurumların başında Almanya ve Fransa geliyor. Almanya, Matrix protokolünü hükümetin, silahlı kuvvetlerin ve sağlık sisteminin iletişimlerini şifrelemek amacıyla kullanıyor. Fransa ise daha da ileri giderek, geçtiğimiz Eylül ayından itibaren tüm kamu görevlilerinin Signal veya WhatsApp yerine, Matrix tabanlı “Tchap” uygulamasını kullanmasını zorunlu hale getirdi. Hatta Avrupa Komisyonu BT departmanı temsilcileri bile, kendi iç iletişimlerini korumak için Signal yerine Matrix’i denediklerini açıkladı.
Öte yandan bu durum, ciddi bir “çifte standart” tartışmasını da beraberinde getirdi. Kendi iletişim güvenliğine bu kadar önem veren Avrupa Komisyonu, aynı zamanda “Chat Control” (Sohbet Kontrolü) olarak bilinen yasa tasarısını öneren kurumun ta kendisi. Bu yasa tasarısı, çocuk istismarıyla mücadeleyi gerekçe göstererek vatandaşların özel ve şifrelenmiş sohbetlerine erişim için bir “arka kapı” (backdoor) oluşturmayı amaçlıyor. Üstelik Fransa, bu tartışmalı teklifi destekleyen 12 ülkeden biri olarak öne çıkıyor.
Konferansta görüş bildiren uzmanlar, bu ikili yaklaşımın tehlikelerine dikkat çekiyor. Matrix’in Kurucu Ortağı Matthew Hodgson, yetkililerin “sadece kendilerinin erişebileceği bir arka kapı” oluşturma fikrinin “safça” ve teknik olarak imkansız olduğunu vurguladı. Uzmanlara göre, bir sisteme böyle bir zayıf nokta eklendiği anda, bu giriş noktası sadece yetkililer tarafından değil, tüm suçlular ve kötü niyetli aktörler tarafından istismar edilebilir hale gelebilir.
Danimarka merkezli Meedio şirketinin CEO’su Runi Hammer ise hükümetlerin ne yaptığını gayet iyi bildiğini savunuyor. Hammer, Chat Control tasarısının Danimarka versiyonunun, zorunlu tarama işleminden tüm hükümet ve askeri hesapları muaf tuttuğuna dikkat çekti. Rocket.Chat CEO’su Gabriel Engel ise konuyu net bir şekilde özetledi: “Mesele güvenlik değil, kontrol meselesi.” Engel’e göre hükümetler, bir yandan vatandaşlarını izlemek isterken, diğer yandan kendi iletişimleri için tam gizlilik talep ediyor.
Uzmanlar, terör ve çocuk istismarı gibi ciddi suçlarla mücadelenin önemini kabul etse de, şifrelemeyi kırmanın doğru yöntem olmadığını belirtiyor. Fransız hükümetinin Tchap uygulamasının Ürün Yöneticisi Julie Ripa dahi, gizliliği ihlal etmenin ve arka kapılar oluşturmanın sorunun köküne inmediğini ifade etti. Teknoloji dünyası “arka kapıların teknik olarak imkansız olduğunu” söylerken, siyasetçilerin bu taleplerinde ısrar etmesi, dijital güvenlik ve mahremiyet arasındaki mücadelenin süreceğini gösteriyor.
Peki siz, hükümetlerin bir yandan kendi iletişimlerini en güçlü şekilde şifrelerken, diğer yandan vatandaşların şifrelemesini zayıflatma girişimleri hakkında ne düşünüyorsunuz?
